Literatura faktu jako źródło wiedzy o przeszłości. Omów zagadnienie na podstawie książki Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall. W swojej odpowiedzi uwzględni Kanoniczna książka, najsłynniejsza, obowiązkowa. Literacki dokument o wyścigu ze śmiercią. Zdążyć przed Panem Bogiem. To książka, która powstała z rozmów z Markiem Edelmanem, lekarzem, podczas wojny jednym z przywódców powstania. „ - Pan Bóg już chce zgasić świeczkę, a ja muszę szybko osłonić płomień, wykorzystując Witam!Nazywam się Danuta Motwicka.Zapraszam na kolejny odcinek, tym razem czas na ”Zdążyć przed Panem Bogiem” Hanny Krall. LINK DO ZAKUPU KSIĄŻKI „ONI”: http W "Zdążyć przed Panem Bogiem" nie tylko opowiedział Krall o walce zbrojnej z nazistami rozpoczętej 19 kwietnia 1943 roku, ale także o życiu codziennym w getcie, powolnej agonii jego mieszkańców i o wielkiej akcji wysiedleńczej, w czasie której (od lipca do września 1942 roku) do Treblinki w bydlęcych wagonach wywieziono blisko 75 Kup teraz: Zdążyć przed Panem Bogiem za 15,00 zł i odbierz w mieście Śliwniki. Szybko i bezpiecznie w najlepszym miejscu dla lokalnych Allegrowiczów. Zdążyć przed panem bogiem, próbuje dać odpowiedź, dlaczego jedyni podjęli próbę buntu, zaś inni posłuszni szli do transportów do paktów zagłady, mówi o niej świadek tych wydarzeń – marek edelman, człowiek przebywający wówczas na terytorium getta warszawskiego, uczestnik zaistnienia również jego ostatni. txRXr0P. Czas i miejsce akcji oraz bohaterowie Akcja utworu toczy się na kilku płaszczyznach, zarówno jeśli chodzi o czas, jak i miejsce. Główne z nich to: getto warszawskie w czasie powstania oraz okolice wokół niego, a także lata siedemdziesiąte, kiedy Hanna Krall przeprowadza wywiad z Markiem Edelmanem (miejsce: szpital miejski, w którym w czasach powojennych Edelman asystuje Profesorowi). Inne miejsca, które pojawiają się w utworze epizodycznie to na przykład szpital Świętego Kazimierza w Radomiu czy klasztor dominikanek w Koloni Wileńskiej. Główni bohaterowie zdarzeń w getcie warszawskim to przywódcy powstania – Mordechaj Anielewicz oraz jego zastępcy: Edelman, Geller, Jurek Wilner, Lutek Rotblat. Poza nimi pojawiają się i inne postacie. Są to zarówno zapomniani przez historię bohaterowie (tacy, jak pielęgniarki podające dzieciom truciznę, aby oszczędzić im śmierci z rąk hitlerowców, czy Pola Lipszyc, która dobrowolnie idzie na śmierć razem ze swoją matką), jak i ludzie spoza getta, między innymi: przyjaciel Wilnera – Henryk Grabowski, akowiec „Wacław” czy Mietek Dąb, który uratował życie Edelmanowi. W czasach powojennej praktyki lekarskiej Edelmana głównymi bohaterami zdarzeń są lekarze (sam Edelman, Profesor, Elżbieta Chętkowska, Aga Żuchowska oraz pacjenci (prezes Rzewuski, pani Bubnerowa, pan Rudny). Poza tym pojawia się wiele innych postaci. Wśród nich jest między innymi Jürgen Stroop, wysoki oficer hitlerowski, odpowiedzialny za likwidację getta warszawskiego. Edelman spotyka go po wojnie, podczas jego procesu. Kompozycja utworu Zdążyć przed Panem Bogiem to wielowątkowy tekst będący jedną całością. Poszczególne fragmenty pooddzielane są od siebie tylko odstępami. Wydarzenia w utworze zostały przedstawione z różnych perspektyw, w sposób niezupełnie chronologiczny. Zdarzenia pokazane są w utworze za pośrednictwem rozmów narratorki (wywiad – patrz też punkt „Gatunek literacki” niniejszego opracowania) z Markiem Edelmanem oraz jej komentarzy, podpartych wypowiedziami innych osób i tekstami źródłowymi. Wśród nich pojawiają się informacje, dodające szczegóły i porządkujące opowieści Edelmana. Całość koncentruje się wokół dwóch głównych wątków – powstania w getcie warszawskim i kariery lekarskiej Edelmana. Ponadto w utwór wplecione są fragmenty pracy naukowej na temat zachowania ludzkiego organizmu podczas głodu, pisanej przez lekarzy w getcie oraz wiersze: Kontratak Władysława Szlengla i trzy – bez tytułów – z zeszytu Jurka Wilnera. Deheroizacja walki Z relacji Edelmana wynika, że powstanie w getcie, przez samych powstańców uważane było bardziej za konieczność niż wzniosły czyn bohaterski. Były zastępca przywódcy ŻOB-u opowiada w sposób chłodny, rzeczowy, przedstawiając zdarzenia tak, jak je pamięta. Nie szczędzi odwołań do brutalnych, prozaicznych lub niepopularnych faktów. Nie próbuje minionych zdarzeń w żaden sposób uwznioślać. Mówi na przykład o niezbyt chlubnej przeszłości przedwojennej Anielewicza, o prostytutkach z getta, o bezczynności Żydów wobec zagrożenia śmiercią i sytuacji ekstremalnych (między innymi scena, w której kilku Ukraińców gwałci po kolei młodą dziewczynę, a przebywających w sali obok kilkaset ludzi, którzy to widzą, pozostaje bezczynnych). Przeciwko takiemu przedstawianiu czasów wojny protestuje opinia publiczna, co także jest przedstawione w Zdążyć przed Panem Bogiem. Okazuje się nawet, że Edelman inaczej pamięta fakty niż podają oficjalne źródła (na przykład: powstańców było według niego dokładnie dwustu dwudziestu, nie około sześciuset, nad gettem nie było żydowskich chorągwi w czasie wybuchu powstania). W momencie opowiadania o tamtych zdarzeniach jest mu jednak wszystko jedno, mówi, że to i tak już nie ma znaczenia i nie przeczy oficjalnym źródłom. Taka postawa Edelmana jeszcze bardziej sprawia, że czytelnik daje wiarę właśnie jego słowom. Postawy bohaterów (wybrane przykłady) Luba Blumowa jest żoną Abraszy Bluma, bojownika ŻOB-u, który ginie podczas powstania. Prowadzi ona szkołę pielęgniarską w getcie warszawskim. Jako przełożona pielęgniarek pilnuje, aby wszystko było w jak największym porządku, a sama szkoła (zresztą jedyna w getcie) przypominała szkołę z prawdziwego zdarzenia. Dba o dyscyplinę wśród swoich podopiecznych. Akceptuje to, że pielęgniarki, pracujące w ambulatorium przy Umschlagplatzu, aby ratować ludzi od wywiezienia ich do obozu zagłady, specjalnie łamią im nogi (tacy pacjenci byli wówczas odsyłani do domu). Blumowa przeżyła okupację. Prowadziła po niej sierociniec dla dzieci, które zostały wyjątkowo skrzywdzone w wyniku Teodozja Goliborska. Jej matka i siostrzenica zostały zamordowane przez hitlerowców w obozie zagłady w Treblince. Obwiniała szwagra za śmierć matki w taki sposób. Ten nie pozwolił swojej teściowej popełnić samobójstwa. Uratował ją, kiedy połknęła truciznę. Sama Goliborska podczas wojny pracowała w szpitalu w getcie. Poza opiekowaniem się pacjentami, prowadziła tam badania nad wpływem głodu na organizm człowieka. Była jedyną, która przeżyła, współautorką poświęconej temu problemowi, obszernie cytowanej w reportażu Krall, pracy naukowej pod tytułem Choroba głodowa. Przyznała również, że wyniki tych badań do niczego jej się, w późniejszej karierze lekarskiej, nie przydały. Pracując w szpitalu, znała już Marka Edelmana, który był tam gońcem. Domyślała się, że ma on jeszcze inne zajęcia i nie obciążała go zbytnio pracą. Goliborska odznaczyła się dwoma czynami. Po pierwsze uratowała kierownika referatu żydowskiego w Komendzie Głównej Armii Krajowej (AK) – Henryka Wolińskiego (pseudonim „Wacław”). Kiedy został on złapany przez gestapo, wykupiła go, poświęcając swój piękny dywan perski. Po drugie, schowała w swoim mieszkaniu pod szczotką do froterowania pięć tysięcy dolarów otrzymanych od AK na zakup broni. Niemcy, mimo rewizji nie znaleźli pieniędzy. Po ucieczce z getta Goliborska ukrywała się w Warszawie. Między innymi w czasie powstania warszawskiego razem z Edelmanem. Przeżyła wojnę i wyemigrowała później do Australii. Tam pracowała jako lekarz. Podczas spotkania po latach z Edelmanem wspominała jego czerwony sweter, w którym ten biegał po dachach budynków, strzelając do Niemców. Przysłała mu później z Australii w prezencie taki Lipfszyc – kiedy dowiedziała się, że jej matka jest prowadzona na Umschlagplatz, pobiegła za wywożonymi. Nawet narzeczony ja podwiózł rykszą, żeby mogła dołączyć do kolumny. Udało jej się, dołączyła do tłumu, który wsiadał do – miała córkę Dedę, była przełożoną pielęgniarek. Kiedy dostała numerek, który uprawniał do pozostania w getcie i ratował przed wywozem do obozu, dała go na chwilę córce do potrzymania. Poszła do innego pomieszczenie, gdzie połknęła fiolkę luminalu. Została znaleziona na drugi dzień, wciąż Tosi i jej mąż – rabin dał im ślub. Po nim zosała zgarnięta przez Ukraińców, którzy skierowali lufę w jej brzuch. Mąż odsunął lufę i zasłonił ręką brzuch żony. Ona i tak poszła do obozu, a on uciekł (z urwaną ręką) na aryjską stronę, zginął w powstaniu warszawskim. Fakty historyczne w utworze Cały utwór odwołuje się do zdarzeń, które rzeczywiście miały miejsce. Występują realne postacie, przytoczone zostały konkretne daty, ceny, liczby, opracowania naukowe itd. W zakończeniu utworu narratorka usiłuje nawet uporządkować wszystkie zebrane fakty i stworzyć z nich całość. Charakterystyczne jest jednak to, że jednocześnie mówi Edelmanowi, iż Przecież nie piszemy historii. Piszemy o pamiętaniu. Sens walki powstańców W polskiej tradycji powstaniowej sensem walki było zazwyczaj pokazanie światu, że się walczy o wolność, próbuje ją zdobyć czy odzyskać. Tak było podczas powstań kościuszkowskiego, listopadowego, styczniowego. Powstanie w getcie warszawskim miało zupełnie inny powód i inny sens. ŻOB-owcy nie walczyli o wolność. Od samego początku wiedzieli, że nie mają szansy na wygraną. Celem ich walki było zginąć z bronią w ręku, nie dać się bezwolnie zamordować hitlerowcom. Doskonale ilustrują to słowa Edelmana: Przecież ludzkość umówiła się, że umieranie z bronią jest piękniejsze niż bez broni. Więc podporządkowaliśmy się tej umowie. Jesteś w: Zdążyć przed Panem Bogiem Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim Motyw śmierci pojawia się w reportażu „Zdążyć przed panem Bogiem” bardzo często. Giną przede wszystkim Żydzi, którzy są wywożeni z getta do obozów zagłady, z bronią w ręku giną powstańcy. Według Edelmana w getcie „zawsze chodziło […] o śmierć, nigdy o życie”. Pozostałym w getcie Żydom pozostał więc jedynie wybór sposobu umierania. Edelman wspomina, że był świadkiem jak do komór gazowych wysłano czterysta tysięcy Żydów, gdy pracował jako goniec w szpitalu i wyprowadzał z Umschlagplatzu ludzi chorych i kalekich. Według narratora decyzja o wywołaniu powstania nie była heroicznym aktem a koniecznością. Nawiązywała do romantycznego przekonania, że „umieranie z bronią jest piękniejsze niż bez broni”. Edelman tłumaczy, że „ludzie zawsze uważali, że strzelanie jest największym bohaterstwem”, dlatego Żydzi chwycili za broń. Naturalnym odruchem człowieka skazanego na śmierć jest bunt. Żydzi pragnęli zamanifestować swój sprzeciw przeciwko śmierci. Symbolem obojętności na śmierć jest karuzela, która kręciła się obok murów getta, za którymi ginęli powstańcy. Walczący obawiali się, że świat nie zauważy ich walki i poległych ofiar. Edelman podkreśla bezradność ludzi pozbawionych jakiejkolwiek obrony przed śmiercią. Edelman uważa, że bezbronna śmierć jest bardziej heroiczna od umierania z bronią w ręku. Gdy pewien amerykański profesor, uczestnik walk podczas II wojny światowej stwierdził, że Żydzi w getcie „szli jak barany na śmierć”, a jego żona dodała, że jedynie ci, którzy strzelają, pozostawiają po sobie legendę Edelman zaprotestował. Próbował im wyjaśnić, że śmierć w komorze gazowej nie jest gorsza od śmierci, poniesionej w walce. Niegodnym jest przeżycie cudzym kosztem. O wiele łatwiej było umierać tym, którzy walczyli w powstaniu niż tym, którzy odjechali wagonami i musieli wykopać sobie dół, a potem rozebrać się do naga. Narratorka przyznaje mu rację, że o wiele łatwiej jest patrzeć na śmierć tych, którzy strzelają niż na człowieka, który musiał wykopać sobie grób. W utworze Hanny Krall mamy także rozróżnienie śmierci pięknej i nieestetycznej. Piękną śmiercią w powstaniu warszawskim wśród słoneczników ginie Krystyna Krahelska, która przed wojną pozowała do pomnika Syreny. Polska śmierć należała do długiej tradycji walki i śmierci bohaterskiej. Żydzi pozbawieni tej tradycji historycznej skazani byli na śmierć nieważną. Nieestetyczną śmiercią giną mieszkańcy getta – umierają z głodu, konają wolno w upokorzeniu. Taka śmierć pozbawia ludzi człowieczeństwa. Nie nadaje się do opowiadania, do tworzenia legendy. Edelman wspomina także o związku głodu ze śmiercią. Jak pisze Wiesław Kot: „śmierć z wycieńczenia i głodu została tu opisana w kategoriach zjawiska laboratoryjnego, a tym samym pozbawiona ciężaru okrucieństwa”. Ludzie w getcie byli tak głodni, że zdolni byli do czynów okrutnych. Jedna z matek zjadła kawałek swojego martwego dziecka, inna porzuciła swoje dziecko, nie mogąc go wykarmić. Niektórzy jednak potrafili zachować się bohatersko w obliczu śmierci, ratując innych od śmierci w komorach gazowych poprzez podanie im trucizny. Inną formą śmierci jest samobójstwo. Edelman wspomina o śmierci prezesa Gminy Żydowskiej – Czerniakowa. Krytykuje go, że nie umarł publicznie, na oczach świata. Zbiorowe samobójstwo popełniła także grupa osiemdziesięciu powstańców 8 maja 1943 roku przy ulicy Miłej 18. Dowiedz się więcej „Zdążyć przed Panem Bogiem” - streszczenie szczegółowe Zdążyć przed Panem Bogiem” - najważniejsze cytaty Eksterminacja Żydów w „Zdążyć przed panem Bogiem” (Holocaust) Wyjaśnij słowa: ,,... każde życie stanowi dla każdego całe sto procent, więc może ma to jakiś sens...”. Wyjaśnij słowa: ,,kiedy się dobrze zna śmierć, to ma się większą odpowiedzialność za życie” Wyjaśnij słowa: „Najważniejsze jest, aby nie dać się wepchnąć na beczkę” Reporter w poszukiwaniu prawdy na przykładzie „Zdążyć przed panem Bogiem” Portret Żydów w „Zdążyć przed panem Bogiem” Motyw lekarza w „Zdążyć przed Panem Bogiem” Literatura faktu na przykładzie „Zdążyć przed panem Bogiem” Portret Marka Edelmana na podstawie „Zdążyć przed panem Bogiem” Bohaterowie „Zdążyć przed panem Bogiem” Gatunek reportażu na przykładzie „Zdążyć przed panem Bogiem” Bóg w „Zdążyć przed panem Bogiem” Śmierć w „Zdążyć przed panem Bogiem” Pojmowanie historii w „Zdążyć przed panem Bogiem” „Zdążyć przed panem Bogiem” – interpretacja tytułu Tło historyczne „Zdążyć przed panem Bogiem” Obraz getta warszawskiego w „Zdążyć przed panem Bogiem” Obraz powstania w getcie warszawskim w „Zdążyć przed panem Bogiem” Plan wydarzeń „Zdążyć przed panem Bogiem” Kompozycja „Zdążyć przed panem Bogiem” Streszczenie „Zdążyć przed Panem Bogiem” 0. Powstanie w getcie wybuchło:18 kwietnia 1943 19 kwietnia 194320 kwietnia 194321 kwietnia 19431. Powstanie w getcie miało na celu:ucieczkę z gettapokonanie Niemcównie było określonego celuwybór sposobu umierania2. Marek Edelman w momencie wybuchu powstania miał:20 lat21 lat22 lata23 lata3. Anielewicz popełnił samobójstwo:2 maja6 maja8 maja10 maja4. Anielewicz został komendantem, bo:chciałzostał wybranyzostał wylosowanynie było innych chętnych5. 19 kwietnia 1943 roku:miano podpalić gettomiano aresztować Edelmanamiano rozpocząć likwidację gettamiano wywieźć 1000 Żydów z getta6. Marek Edelman przed wybuchem powstania w getcie pełnił funkcję:stróżapielęgniarzaszpitalnego gońcapomocnika policjanta7. Marek Edelman był:zastępcą przywódcy powstania w getciepierwszym przywódcą powstania w getcieostatnim przywódcą powstania w getcieprzedostatnim przywódcą powstania w getcie8. Powstańców było:20022050020009. Wyznaczonym terenem, na którym miało dojść do pierwszych działań bojowych, było tak zwane getto fabryki:butówodzieżykonserwszczotek10. Luba Blum prowadziła w getcie:ochronkęambulatoriumszkółkę dla dzieciszkołę pielęgniarską11. Adam Czerniakow popełnił samobójstwo:w lipcu 1942 rokuw sierpniu 1942 rokuw grudniu 1942 rokuw styczniu 1942 roku12. Numerki na życie były to:żółte kartki z pieczątkąbiałe kartki z pieczątkączarne kartki z pieczątkączerwone kartki z pieczątką13. Na załadunek do pociągu w getcie ludzie oczekiwali w:stołówcewięzieniuambulatoriumbudynku szkolnym14. Edelman należał do:NOR - u ŻOB - u NOB - u KOR - u15. Bubnerowa zajmowała się sprzedażą:kopertkwiatówdługopisówwarzyw i owoców16. "Żegota" to:Rada Pomocy Żydom Żydowska Rada OcaleniaŻydowska Organizacja BojowaOrganizacja Wspierania Żydów17. Doktor Teodozja Goliborska była współautorką pracy naukowej:?Zawał serca? ?Przeszczep serca??Choroba sercowa? ?Choroba głodowa?18. "Wacław" został wykupiony przez Tosię Goliborską z Gestapo za:srebrną kolięzłotą monetędywan perskisrebrną papierośnicę19. Edelman po wojnie spotkał się ze Stroopem w celu:poznania goustalenia jego winyustalenia detali topograficznychustaleniu dokładnej chronologii powstania20. Żona Marka Edelmana miała na imię:AlaEwaLubaTosia21. Marek Edelman po wojnie ostatecznie zamieszkał w:ŁodziGdańskuKrakowieWarszawie22. Na Bubnerowej po raz pierwszy przeprowadzono operację:przeszczepu sercazałożenia bajpasówotwarcia klatki piersiowejodwrócenia krwiobiegu23. Konstruktorem "sztucznego serca" był:inżynier SejdakProfesor Jan Mollinżynier Wilczkowskidocent Zbigniew Lewandowski24. Edelman studiował medycynę, bo:marzył o tymchciał pomagać chorymżona zapisała go na studianie miał innego pomysłu na życie25. Marek Edelman to:Żydkardiochirurgprzywódca powstania w getciewszystkie odpowiedzi są poprawne26. Narratorem w utworze jest:Hanna KrallMarek Edelmannarrator jest anonimowyMarek Edelman i Hanna Krall27. Opisywane wydarzenia rozgrywają się w:getcie łódzkimgetcie krakowskimnieokreślonym getcie getcie warszawskim28. Marek Edelman udzielił H. Krall wywiadu o powstaniu w getcie dopiero w latach 70. Dlaczego zrobił to tak późno?:nikt wcześniej nie chciał go słuchaćbył zbytnio pochłonięty pracą zawodowąchciał zapomnieć o wydarzeniach z przeszłościnie umiał mówić o nim z patosem jak tego od niego oczekiwano29. Zdążyć przed Panem Bogiem" wydrukowano w 1976 roku w:?Odrze??Polityce? ?Polonistyce? ?Życiu Warszawy? 1. Zapis pierwszego wywiadu z Markiem Edelmanem: a)Wspomnienia o pierwszym dniu powstania w getcie. b)Wspomnienia o samobójczej śmierci powstańców. c)Wspomnienia o pracy gońca w szpitalu. d)Wspomnienia o akcji „wywożenia ludności na Wschód”. e)Rozmowy o podjęciu walki z Niemcami. 2. Echa wywiadu z Markiem Edelmanem: a)Spotkanie z przywódcami związków w USA. b)Spotkanie Edelmana z literatem, panem S. 3. Sprawozdanie z powstania w getcie przed przedstawicielami partii politycznych. 4. Rozważania Edelmana o sposobach umierania Żydów: 5. Wspomnienia o Krystynie Krahelskiej. 6. Opis życia i śmierci w getcie. 7. Badania doktor Teodozji Goliborskiej nad chorobą głodową. 8. Praca Edelmana w szpitalu: a)Rozmowa o Profesorze. b)Próby przekonania Profesora do przeprowadzenia operacji serca. c)Oczekiwanie na operację Rzewuskiego. d)Wspomnienia udanych zabiegów Rudnego i Bubnerowej. 9. Wspomnienie Edelmana o Żydzie, dręczonym przez niemieckich oficerów. 10. Wspomnienie o żydowskich prostytutkach w getcie. 11. Rozmowa o sytuacji, w której Edelman został członkiem komendy ŻOB-u: a)Wspomnienie o „Adamie”. b)Wspomnienia o ratowaniu ludzi, idących na Umschlagplatz. c)Opowieść o zachowaniu ludzi, czekających na transport. d)Wspomnienie o Poli Lifszyc. e)Opowieść o przydzielaniu tzw. „numerków życia”. f)Wspomnienie o Toli Goliborskiej. g)Opowieść o rozpoczęciu akcji „przesiedlania ludności na Wschód”. h)Wspomnienie samobójczej śmierci Adama Czernikowa. 12. Historie choroby pacjentów Edelmana: pana Wilczkowskiego, pana Rudnego i pani Bubnerowej. 13. Wspomnienie powojennego spotkania Edelmana z córką komendanta Umschlagplatzu. 14. Rozmowa o wydarzeniach po zakończeniu akcji „wywożenia ludności na Wschód”: a)Relacja o utworzeniu Żydowskiej Organizacji Bojowej. b)Opowieść o drugiej akcji likwidacji getta. c)Wspomnienie o Hennochu Rusie. d)Wspomnienia o działalności łączniczek. e)Wspomnienie walk w płonącym getcie. f)Wspomnienie o Elżuni i jej samobójczej śmierci. g)Spotkanie z grupą Anielewicza. strona: - 1 - - 2 -Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnij Jesteś w: Zdążyć przed Panem Bogiem Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim W reportażu Hanny Krall motyw Boga pojawia się w wielu momentach. Każdy z bohaterów pojmuje jego istnienie inaczej. W obliczu Holocaustu tradycyjna teologia wydaje się szczególnie bezradna. Czasy II wojny światowej przerastały w znaczny sposób dotychczasowe doświadczenia człowieka. Szczególny stosunek do Boga ma główny narrator „Zdążyć przed panem Bogiem” – traktuje go niemal jak partnera, rywala, który odpowiedzialny jest za to, co dzieje się na Ziemi, więc także za śmierć niewinnych ludzi. Jego spojrzenie na Stwórcę, mimo iż wywodzi się z tradycji judaistycznej, ma silne piętno wojennych doświadczeń Holocaustu. O Edelmanie mawiano, że ożywia się dopiero wtedy, gdy zaczyna się wyścig ze śmiercią. W takich sytuacjach odpowiadał, że kiedy Pan Bóg chce zgasić świeczkę, to on musi szybko osłonić płomień, wykorzystując chwilową nieuwagę Stwórcy. Musi „zdążyć przed panem Bogiem”. Jeśli coś takiego mu się udaje, ma wrażenie, że wywiódł Boga w pole. Uważał, że ma do tego prawo, ponieważ obok niego przeszło czterysta tysięcy ludzi na Umschlagplatz. Ważnym było przede wszystkim to, aby przesunąć wyrok Stwórcy o kilka bądź kilkanaście lat: „Oczywiście, każde życie kończy się i tak tym samym, ale chodzi o odroczenie wyroku, o osiem, dziesięć, piętnaście lat. To wcale nie jest mało”. Jako Lekarz Edelman nie zna boskich wyroków, jednak uważa, że jego zadaniem jest „osłonić płomień [życia], ale […] On […] obserwuje te wysiłki uważnie i potrafi tak przebiegle ugodzić, że jest na wszystko za późno […]”. Inny stosunek do Boga ma pani Bubnerowa. W pełni ufa Stworzycielowi, pokłada w nim swoje nadzieje, wierzy, że Bóg pomoże uczciwym ludziom w najtrudniejszych sytuacjach, dlatego pewna jest wyniku swojej operacji. Z kolei Profesor postrzega Boga w tradycyjny sposób: „To jest Pan Bóg, do którego w niedzielę, o jedenastej, w towarzystwie swej małżonki, trojga dzieci, zięciów, synowej oraz gromadki wnucząt modli się pan Profesor”. Chrześcijański Stwórca jest mądry, surowy, ale sprawiedliwy. Dowiedz się więcej „Zdążyć przed Panem Bogiem” - streszczenie szczegółowe Zdążyć przed Panem Bogiem” - najważniejsze cytaty Eksterminacja Żydów w „Zdążyć przed panem Bogiem” (Holocaust) Wyjaśnij słowa: ,,... każde życie stanowi dla każdego całe sto procent, więc może ma to jakiś sens...”. Wyjaśnij słowa: ,,kiedy się dobrze zna śmierć, to ma się większą odpowiedzialność za życie” Wyjaśnij słowa: „Najważniejsze jest, aby nie dać się wepchnąć na beczkę” Reporter w poszukiwaniu prawdy na przykładzie „Zdążyć przed panem Bogiem” Portret Żydów w „Zdążyć przed panem Bogiem” Motyw lekarza w „Zdążyć przed Panem Bogiem” Literatura faktu na przykładzie „Zdążyć przed panem Bogiem” Portret Marka Edelmana na podstawie „Zdążyć przed panem Bogiem” Bohaterowie „Zdążyć przed panem Bogiem” Gatunek reportażu na przykładzie „Zdążyć przed panem Bogiem” Bóg w „Zdążyć przed panem Bogiem” Śmierć w „Zdążyć przed panem Bogiem” Pojmowanie historii w „Zdążyć przed panem Bogiem” „Zdążyć przed panem Bogiem” – interpretacja tytułu Tło historyczne „Zdążyć przed panem Bogiem” Obraz getta warszawskiego w „Zdążyć przed panem Bogiem” Obraz powstania w getcie warszawskim w „Zdążyć przed panem Bogiem” Plan wydarzeń „Zdążyć przed panem Bogiem” Kompozycja „Zdążyć przed panem Bogiem” Streszczenie „Zdążyć przed Panem Bogiem”

ostatni dzwonek zdążyć przed panem bogiem